Χάρβαρντ: «Εξέχουσα θέση στη διατροφική πυραμίδα οι ξηροί καρποί»
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Harvard με εξειδίκευση στη διατροφή, και συγκεκριμένα το Τμήμα Δημόσιας Υγείας, το 2007 παρουσίασαν τη δική τους διατροφική πυραμίδα, την οποία ανανέωσαν στη συνέχεια το 2012 (αυτή ισχύει ακόμη και σήμερα), αφού θεώρησαν ότι η αρχική πυραμίδα από το υπουργείο Γεωργικής Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USDA) του 1992 ήταν ελλιπής. Θεώρησαν πώς η υγιεινή διατροφή θα έπρεπε να είναι καλύτερα θεμελιωμένη σε αποδεικτικά στοιχεία και ανεξάρτητη από εμπορικά συμφέροντα.
Προχώρησαν λοιπόν σε μία αναθεώρηση οι ερευνητές του Χάρβαρντ από την οποία προέκυψε η εξής διατροφική πυραμίδα:
α) Η καθημερινή φυσική δραστηριότητα, το ιδανικό σωματικό βάρος και η τριάδα του γεύματος μαζί με το νερό, που τα τοποθετούν στη βάση της πυραμίδας.
β) Στην αμέσως επόμενη σειρά της πυραμίδας τοποθετούν τα λαχανικά, τα φρούτα, τα προϊόντα ολικής και σπόρων, καθώς και τη χρήση καλών λιπών με βάση το ελαιόλαδο.
γ) Στην τρίτη σειρά από τη βάση τοποθετούν την ομάδα των ξηρών καρπών και οσπρίων, όπως και των ψαριών, θαλασσινών και πουλερικών.
δ) Στην τέταρτη σειρά από τη βάση βρίσκονται τα γαλακτοκομικά, όπου η συνιστώμενη ημερήσια κατανάλωση δεν θα έπρεπε να ξεπερνά τις 1-2 μερίδες ημερησίως.
ε) Στην πέμπτη σειρά βρίσκονται το κόκκινο κρέας, τα αλλαντικά, το ζωικό βούτυρο, τα γλυκά, τα πρόχειρα φαγητά και τα επεξεργασμένα σιτηρά και δημητριακά (όπως το λευκό ρύζι, το λευκό ψωμί, τα ζυμαρικά) και τα αναψυκτικά.
Στη νέα διατροφική πυραμίδα, επομένως, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα καλής ποιότητας λιπαρά, όπου βλέπουμε το ελαιόλαδο να κατέχει κεντρική θέση και να βρίσκεται στη βάση της πυραμίδας, κάτι που δεν διευκρινιζόταν στην παλαιότερη διατροφική πυραμίδα, όπου τα λιπαρά τοποθετούνταν στην κορυφή της πυραμίδας και δεν διαχωρίζονταν ως προς το είδος τους (μονοακόρεστα, πολυακόρεστα ή κορεσμένα), ενώ οι ξηροί καρποί βρίσκονται στην αμέσως επόμενη θέση, αφού περιέχουν και αυτοί καλά λιπαρά και ωφελούν σημαντικά την υγεία. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι βρίσκονται στην ίδια θέση με τα ψάρια, το κοτόπουλο και τα αυγά.
Επίσης, υπάρχει πλέον σαφής διαχωρισμός μεταξύ επεξεργασμένων και ανεπεξέργαστων δημητριακών, κάτι που δεν ίσχυε στην προηγούμενη πυραμίδα. Είναι σαφές από μελέτες των τελευταίων ετών ότι τα επεξεργασμένα σιτηρά και δημητριακά έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη και γι’ αυτό αυξάνουν τον κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη και παχυσαρκία, ενώ είναι φτωχά σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β και ιχνοστοιχεία σε σχέση με τα ανεπεξέργαστα.
Η κατανάλωση των γαλακτοκομικών περιορίζεται στις 1-2 μερίδες ημερησίων έναντι των 3 που ίσχυε και, τέλος, το κρέας, το κοτόπουλο, το ψάρι, τα όσπρια και οι ξηροί καρποί τοποθετούνται στην ίδια ακριβώς σειρά, παρόλο που γνωρίζουμε τη διαφορετικότητα στη σύσταση του λίπους αυτών των τροφών.
Η νέα διατροφική πυραμίδα έρχεται επομένως να επιβεβαιώσει το μοντέλο της παραδοσιακής κρητικής διατροφής, η οποία κατά κύριο λόγο βασίζεται στο ελαιόλαδο. Η διατροφή των Κρητικών το 1960 περιελάμβανε ως επί το πλείστον δημητριακά, μαύρο ψωμί, φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, ελαιόλαδο, σε μικρότερη συχνότητα τυρί, ψάρι, αυγά, κοτόπουλο και κόκκινο κρέας μία φορά τον μήνα.
Η διατροφή αυτή συνοδευόταν από καθημερινή άσκηση που περιελάμβανε χειρωνακτική εργασία και περπάτημα. Η μόνη διαφορά που παρατηρείται είναι στην κατανάλωση αλκοόλ, όπου η μια διατροφική πυραμίδα την αποκλείει, ενώ η παραδοσιακή κρητική διατροφή συνιστά 1-2 ποτήρια ημερησίως.
Η αρχική πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής είναι πιο γενική, ενώ δεν είναι τόσο διευκρινιστική ως προς τη σύσταση του ημερήσιου γεύματος, την κατανάλωση και τον διαχωρισμό των λιπών και το είδος και διαχωρισμό των υδατανθρακούχων τροφών. Για αυτόν τον λόγο κρίθηκε αναγκαία η βελτίωση της διατροφικής πυραμίδας για την ορθότερη και χρησιμότερη καθοδήγηση ειδικών και μη.